पछिल्लो समय डिजिटल प्लेटफर्म नेटफ्लिक्समा दुइटा सिरिज निकै चर्चित छन् । यी दुवै सिरिज बलात्कारसम्बन्धी हुन् । ह्वेन दे सी अस सत्य घटनामा आधारित छ भने अनबिलिएबल लेखमा आधारित ।

सन् १९८९ को वसन्त ऋतुमा करिब ३० जना किशोरकिशोरी पार्कमा रमाइरहेका थिए । सोही रात २८ वर्षीया श्वेत महिला त्रिसा मेइली जगिङ गर्न पार्कमा दौडिइन् । भोलिपल्ट पार्कमा घाइते र बलात्कृत अवस्थामा फेला परिन् । उनी १२ दिनसम्म अस्पतालमा कोमामा रहँदा सेन्ट्रल पार्कको यस मुद्दाले पूरै न्युयोर्कलाई झस्काइसकेको थियो ।

बास्तविक पीडितहरू। तस्बिरः द बुल वार्क डट कम

पार्कमा उपस्थित भएको आधारमा अश्वेत र दक्षिण अमेरिकी १४ देखि १६ वर्ष उमेरका ५ जनालाई दोषी करार दिँदै जेल पठाइयो । सेन्ट्रल पार्क फाइभका नामले चिनिने सो अपराधमा ती किशोरलाई ७ घन्टासम्म लगातार अभिभावकबिनै सोधपुछ गरियो । सबैले अपराध कबुले । जबकि अपराध भएको ठाउँमा भेटिएको वीर्यसँग फोरेन्सिक रिपोर्ट मेल खाएन । 

दुईपल्टको ट्रायलपछि उनीहरूलाई चोरी, बलात्कार, मारपिटको आरोपमा ६ देखि १३ वर्षको सजाय सुनाइयो । तिनले प्रहरी दबाबमा झुटो बयान दिएका थिए । सन् २००२ मा माटिआस रेयेजले बलात्कार र हत्या आरोपमा पक्राउ पर्दा सेन्ट्रल पार्कको घटना आफूले गरेको बताए । रेयेज पार्कको घटनाका लागि पहिला कहिल्यै शंकाको घेरामा समेत परेनन् । आफू एक्लैले सो कामको अन्जाम दिएको उनले स्वीकारे, जतिबेला १७ वर्षका मात्र थिए । रेयेजले प्रहरीलाई विस्तृत विवरण बताए भने क्राइनसिनसँग उनको डीनए मेल खाएको थियो । 

अन्तत: सरकारले ५ युवालाई छाड्यो । तर त्यतिबेलासम्म उनीहरूले पूरा जेल जीवन बिताइसकेका थिए । पछि ५ जनाले न्युयोर्क सहरविरुद्ध मुद्दा हाले र ४१ मिलियन डलर पाए । सन् २०१२ मा उनीहरूबारे वृत्तचित्र बन्यो भने अहिले टीभी सिरियल । त्यसबेला हालका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आरोपितलाई मृत्युदण्ड दिन पत्रिकामा करिब ८५ हजार डलर खर्चेर चार पाना लामो मृत्युदण्ड फिर्ता ल्याउन माग गर्दै विज्ञापन छापेका थिए । उनीहरू अश्वेत भएकै कारण समाजले खराब रूपमा देख्यो र नगरेको गल्तीको पनि सजाय पाए ।

सन् २०१५ मा पत्रिकामा अनबिलिएबल स्टोरी अफ रेप रिपोर्ट प्रकाशित भयो । त्यसमा सन् २००८ देखि २०११ सम्म वासिङ्टन र कोलोराडोमा बलात्कार र प्रहरी छानबिनबारे लेखिएको थियो । अनबिलिएबल यसै घटनामा आधारित छ । 

वासिङ्टनको लिनउडकी मरी (नाम परिवर्तन) ले बलात्कार भएको घटना प्रहरीमा उजुरी दिइन् । अपरिचित नकाबधारी व्यक्तिले बलात्कार गरेको कुरा नपत्याएर प्रहरीले उनलाई गलत रिपोर्ट फिर्ता लिन लगायो र आफूलाई बलात्कार नभएको लेख्न लगायो । 

मरीकी धर्मआमाले प्रहरीलाई मरीले झुट बोलेको हुन सक्ने भन्दै केस प्रभावित पारेकी थिइन् । बलात्कारजस्तो घटना हुँदा पनि डिट्याच प्रवृत्ति देखाएको उनले प्रहरीलाई बताएकी थिइन् । 

मरीले बलात्कार कसरी भयो भन्ने विवरण प्रहरीसामु पटक–पटक दिइरहनु परेको थियो । बलात्कारपछि कति मान्छे ट्रमामा जान्छन्, त्यसबाट ‘रिकभर’ हुन वर्षौं लाग्छ । तर मरी अनाथ भएकाले उनको स्थितिमा कसैलाई दया लागेन । 

सोही बलात्कारीले अन्य चार महिलालाई बलात्कार गरेपछि अन्तत: दुई महिला प्रहरी पक्रिन सफल हुन्छन् । मरीमाथि झुटो केस गरेकामा मुद्दा लाग्छ । जब महिला प्रहरीले बलात्कारीले बलात्कारपछि मरीको तस्बिर खिचेको फाइल पठाइदिन्छन्, तब मात्र प्रहरीले यथार्थ थाहा पाउँछ । प्रहरीले बुझुन्जेल ढिलो भइसकेको हुन्छ । मरीले धेरै कुरा गुमाइसकेकी हुन्छिन्, सबैभन्दा ठूलो मान्छेमाथिको विश्वास ।

अहिले पहिला यौन दुर्व्यवहार भोगेका घटनाबारे ‘कन्फेस’ गर्ने चलन बढेको छ । यसलाई घटना हुँदा नबोल्ने, अहिले किन बोल्नेजस्ता कयौँ व्यक्तिले गैरजिम्मेवारीपूर्ण अभिव्यक्ति दिएको देखिन्छ । यस्ता अभिव्यक्तिले पीडितलाई झन् दबाइरहेको छ । मरीको मुद्दामा नेटफ्लिक्सले त्यही देखाएको हो । निवर्तमान सभामुख कृष्णबहादुर महरा प्रकरणमा संसद् कर्मचारी रोशनी शाहीले मरीले जस्तै बयान परिवर्तन गरिन् । केही व्यक्तिको दबाबपछि उनी महरा आफ्नो कोठामा नआएको समेत बयान दिन बाध्य भइन् जबकि सीसीटीभी फुटेजमा महरा देखिए । 

मरीलाई जस्तै रोशनीमाथि पनि डिप्रेसनको चार्ज लगाई यस्तीले भनेको कसरी पत्याउनेजस्ता अभिव्यक्ति मिडिया र सार्वजनिक सन्जालमा देखिए । आफ्नो अस्मिता लुटेको सुनाउनु कसैलाई सहज हुँदैन । प्रहरीले अनुसन्धानमा सतर्क नहुनु, परिवार, मिडिया र समाजको पूर्वाग्रही विचारधाराले कयौँ घटनामा पीडित झन् पीडित हुनुपरेको छ । 

अहिले रोशनीको अवस्था मरीको जस्तै छ । सन् २००८ को भारतीय किशोरी आरुषी तलबारको मुद्दा र नेपालकै किशोरी निर्मला बलात्कारपछि हत्या । दुवैमा प्रहरीको लापरबाहीले आजसम्म अपराधी समातिन सकेको छैन । अनबिलिएबलले यसैको प्रतिनिधित्व गर्छ ।