नयाँको दाबेदारी
राष्ट्रिय टोलीमा भने लामो समयदेखि पुरानै अनुहारको वर्चस्व
एक साताको अन्तरालमा नेपाली क्रिकेटले दुई फरक अनुभूति गर्यो । वैशाख पहिलो साता मलेसियामा भएको १९ वर्षमुनिको विश्वकपका लागि एसियाली क्षेत्रबाट नेपाल छनोट हुनबाट चुक्यो । प्रतियोगितामा संयुक्त अरब इमिरेट्स युएईसँग हार्नु नेपालका लागि दुर्भाग्य बन्यो । अर्कोचाहिँ वैशाखकै दोस्रो साता थाइल्यान्डमा भएको एसीसी यू–१६ पूर्वक्षेक्रीय त्रिकेटको विजेता बन्दै नेपाली युवा टोली स्वदेश फर्कियो । डिफेन्डिङ च्याम्पियन नेपालले थाइल्यान्डमा उपाधि रक्षा गर्दा टोली अपराजित थियो । उमेर समूहमा २ साताको अन्तरमा नेपालले लिएको दुई भिन्न अनुभवले पनि क्रिकेटमा युवाको उपस्थिति टड्कारो भएको छ ।
१९ वर्षमुनिको विश्वकप सपना मात्रै
उमेर समूहमा आठौँ विश्वकप खेल्ने नेपालको सपना अधूरो हुँदा वर्षा बाधक बन्यो । युएईसँग डकवर्थ लुइस पद्धतिमा १ रनले हार्न पुग्नु नै नेपालको लागि दुर्भाग्य बन्यो । अन्य सबै खेल जिते पनि नेपाल विश्वकपका लागि छनोट हुनबाट वञ्चित भयो । सन् २००० मा श्रीलंकामा आयोजित विश्वकपबाट सहभागिता जनाएको नेपालले अघिल्लो संस्करण सन् २०१६ मा बंगलादेशमा आयोजना हुँदा कुल ७ पटक विश्वकप खेलिसकेको छ । पहिलो र पछिल्लो संस्करणमा आठौँ स्थान प्राप्त गर्नु नै नेपाली टोलीको मुख्य उपलब्धि हो ।
प्रतियोगिताको क्वार्टरफाइनलमा नेपाल बंगलादेशसँग ६ विकेटले पराजित भएको थियो । राजु रिजालले ८० बलमा ७५ रन जोडे पनि टिमलाई जित दिलाउन सकेनन् । पाँचौँ स्थानका लागि भएको प्लेअफमा पनि नेपाल पाकिस्तानसँग १ सय २२ रनले पराजित भयो । प्रेम तामाङले अविजित ६५ रन जोडेको नेपालको इनिङ्स ४३ दशमलव ५ ओभरमा १ सय ३६ रनमा प्याक भएको थियो । लेग स्पीनर सन्दीप लामिछानेले ३ विकेट लिए ।
यसअघि समूह चरणमा नेपालले आयरल्यान्डलाई हराउँदा सन्दीपले ह्याट्रिक विकेट लिएका थिए भने योगेन्द्रसिंह कार्कीले अविजित ६१ रन जोडेका थिए । समूह चरणमा भारतसँग मात्र पराजित नेपाली टोलीले सुरुबाटै सम्भावना प्रदर्शन गरेको थियो ।
१९ वर्षमुनिको विश्वकपमा नेपालले ४३ खेल खेल्दा झन्डै आधामा नतिजा आफ्नो पक्षमा पारेको छ । २१ खेल विपक्षीलाई सुम्पेको नेपालले १ खेल बराबरीमा सकाएको छ । आँकडा हेर्ने हो भने नेपाली क्रिकेटले युवा टोलीबाट धेरै आश गर्ने ठाउँ छ । तर यसपटक सिनियर राष्ट्रिय टोलीमा अटाएका ५ खेलाडी हुँदा पनि युवा विश्वकपमा नेपाल छनोट हुन सकेन । भीम सार्की, सन्दीप जोरा, पवन सर्राफ, रोहित पौडेल र आशिफ शेखजस्ता खेलाडीले राष्ट्रिय टोलीमा पाएको अनुभवले पनि नेपाललाई विश्वकपसम्म पुर्याउन सकेन ।
विश्वकपमा छनोट हुन नसक्नुलाई टोलीका कप्तान रोहित पौडेल दुर्भाग्य मात्रै भन्न चाहँदैनन् । भन्छन्, “टिमका युवा खेलाडीले ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय एक्सपोजरबाट वञ्चित हुनुपर्यो । नेपालको क्रिकेटबारे विश्वले हाम्रो प्रदर्शनबाट जान्न पाउँथ्यो । त्यो अवसरबाट पनि हामी चुक्यौँ ।”
टोलीलाई विश्वकपमा पुर्याउन नसके पनि प्रतियोगितामा सर्वाधिक रन बनाउने खेलाडीका रूपमा पौडेल रहे । चार इनिङ्समा १ सय ९४ रन जोड्दा उनी सेञ्चुरीबाट मात्र ५ रन टाढा रहे । प्रतियोगिताभर उनले २ अर्धशतक प्रहार गरे । पवन शर्राफ सर्वाधिक विकेट लिने खेलाडीको पाँचौँ नम्बरमा रहे । उनले ५ खेलमा ९ विकेट लिए ।
नेपाली टोलीका प्रशिक्षक विनोद दास राम्रो खेल्दाखेल्दै पनि टोली विश्वकपमा पुग्न नसकेकामा चुकचुकाउँछन् । “हरेक दिन पानी पर्थ्यो तर चाँडै सुक्थ्यो । युएईसँगको म्याचमा पानी परेपछि सुकेन । हामीलाई भाग्यले पनि धोका दियो । राम्रो खेलेर मात्रै नपुग्दो रहेछ, भाग्य पनि दाहिना हुनुपर्ने रहेछ,” उनी सुनाउँछन् । आगामी वर्ष दक्षिण अफ्रिकामा हुने प्रतियोगितामा अब नेपाली खेलाडी दर्शकमा सीमित हुनेछन् ।
१६ वर्षमुनिले जगाएको आशा
२ वर्षअघि थाइल्यान्डको बैंककमा भएको एसीसी यू–१६ पूर्व क्षेक्रीय त्रिकेटको फाइनलमा सिंगापुरलाई ७१ रनले हराएर नेपालले आफूलाई उमेर समूहमा बलियो टोलीको रूपमा उभ्याएको थियो । यसपटक पनि थाई भूमिमा नेपालले उपाधि रक्षा गर्यो । नेपाली टोलीले उमेर समूहमा लगातार हासिल गरेको सफलतालाई क्रिकेटको जग बसेको अर्थ लगाउँछन्, प्रशिक्षक वसन्त शाही । “क्रिकेट संघ क्यान निलम्बनकै अवस्थामा रहेका बेला पनि यो जितले नेपालको क्रिकेट जगैदेखि बलियो छ भन्ने देखाउँछ,” उनी भन्छन्, “एकदिवसीय मान्यता पाएको राष्ट्रको युवा टोली पनि बलियो छ भन्ने प्रमाण हो यो ।”
टोलीमा धेरै नयाँ अनुहार रहेकाले प्रदर्शन उम्दा हुनेमा स्वयं प्रशिक्षक शाही विश्वस्त थिएनन् । उपाधि रक्षाकै अभियान भए पनि नयाँ खेलाडीमा भर पर्दा दबाब महसुस नभएको कप्तान विशालविक्रम केसी सुनाउँछन् । उनी प्रतियोगिताकै उत्कृष्ट खेलाडीसमेत घोषित भए । “नयाँ खेलाडी भए पनि आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गर्न सकियो । यसले आत्मविश्वास बढाएको छ । विदेशी क्रिकेटको अनुभवसँगै धेरै कुरा सिक्न पाइयो,” उनी भन्छन् ।
उपाधि रक्षा गरे पनि प्रशिक्षक शाही घरेलु क्रिकेटमा उमेर समूहका लागि लामो ओभरको प्रतियोगिता आयोजना हुनुपर्नेमा जोड दिन्छन् । “हाम्रा खेलाडीमा पनि ट्वान्टी–ट्वान्टी फर्म्याटको खेलमा विशेष लगाव देखिएको छ । सबैलाई हतारो छ । तर क्रिकेटको विकास गर्ने हो भने लामो ओभरको खेल हुनुपर्छ,” उनको तर्क छ । २ वर्षमा आयोजना हुने प्रतियोगिताका लागि एउटा छनोट खेलबाट मात्रै खेलाडी छनोट गर्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्यमा उनी जोड दिन्छन् । भन्छन्, “उमेर समूहका खेलाडी भनेका आधार हुन् । आधार र जग बलियो भए मात्र राष्ट्रिय टोलीमा बल पुग्छ । यसका लागि कम्तीमा दुईदिने क्रिकेट प्रतियोगिता आयोजना गर्नुपर्छ । यसले खेलाडीमा रहेको प्रतिभा प्रस्फुटनमा मद्दत गर्छ ।” लामो ढाँचाको क्रिकेटमा खेलाडी अभ्यस्त बने मात्र १९ वर्षमुनि हुँदै राष्ट्रिय टोलीमा उनीहरूको स्थान सुरक्षित हुने उनको तर्क छ । क्यान निलम्बन फुकुवा हुनुपर्ने वा त्यतिबेलासम्म राष्ट्रले क्रिकेटमा लगानी बढाउनुपर्ने उनको सुझाव छ ।
गाँठो क्यान निलम्बन नै
क्यान निलम्बन भए पनि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिलको सहयोगमा नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिता टुटेको छैन । यसरी हेर्दा निलम्बनले त्यत्रो ठूलो असर पुर्याएको देखिँदैन । तर निलम्बनपछिका वर्षमा नेपालले कुनै पनि अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता गर्न नसकेबाट त्यसको असर कति गहिरो छ भन्ने प्रमाणित गर्छ । नामिबिया र केन्याविरुद्ध घरेलु मैदानमा नेपालले खेलेको खेल पनि आईसीसीको प्रत्यक्ष संलग्नतामा भएको थियो ।
उमेर समूहमा एसीसी यू–१९ र यू–१६ जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट प्रतियोगिता भएका छैनन् । उमेर समूहमा राष्ट्रिय प्रतियोगिता पनि हुन छाडेका छन् । एकदिवसीय मान्यताको कुरा छाडौँ, आईसीसीको टी–२० मान्यता पाए पनि घरेलु मैदानमा सिरिज गर्ने निकाय नै छैन । हरेक अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता आयोजनाका लागि आईसीसीको मुख ताक्नुको विकल्प छैन । खेलाडीले पाउने सुविधा पनि संकुचित भएका छन् । बन्द प्रशिक्षण होस् या टोलीमा पर्दा पाउने अन्य सुविधा, खेलाडीले कोसँग के माग्ने भन्नेमा पनि द्विविधा छ । यसअघि हुने गरेको सेन्ट्रल कन्ट्रयाक्टबाट पनि खेलाडी वञ्चित छन् । खेलाडीसँग सम्झौता छ/छैन त्यो पनि थाहा छैन, मासिक तलब दिने भनिए पनि वर्षौं पछि पाउने अवस्था सिर्जना भएको छ ।
क्रिकेटमा जग बसाल्न उमेर समूहबाटै खेलाडीलाई मौका र प्रोत्साहनको खाँचो हुन्छ, जसका लागि बलियो संघ आवश्यक पर्छ । नियमित प्रतियोगिता, बन्द प्रशिक्षण, अन्तर्राष्ट्रिय एक्सपोजर सबै सन्तुलित ढंगबाट अघि बढाइए र खेलाडीलाई दिनुपर्ने सुविधामा कुनै कन्जुस्याइँ नगरिए मात्रै त्यसले प्रतिफल दिन्छ ।
क्रिकेटमा सफलता पाएका मुलुककै उदाहरण हेर्ने हो भने पनि उमेर समूहबाट राष्ट्रिय टोलीमा आएर योगदान दिने खेलाडी प्रशस्तै छन् । तर हामीकहाँ राष्ट्रिय टोलीमा लामो समयदेखि पुरानै अनुहारको बाहुल्य छ । नयाँ र प्रतिभावान खेलाडीको जन्म भएन भने राष्ट्रिय टोलीमा अटाउन तिनीहरूले राम्रो प्रदर्शनमा जोड र थप दबाब महसुस गर्नुपर्दैन । यसले टोलीको प्रदर्शन खस्कनेमा कुनै शंका छैन ।
युएईसँग राष्ट्रिय टोलीले गत फेब्रुअरीमा खेलेको वान डे र ट्वान्टी–ट्वान्टी सिरिजमा उमेर समूहबाट राष्ट्रिय टोलीमा पुगेका खेलाडीको प्रदर्शन पनि लोभलाग्दो थियो । १६ वर्षमुनिका रोहित पौडेलले भारतका सचिन तेन्दुलकर र पाकिस्तानी शाहिद अफ्रिदीको कीर्तिमान तोड्दै सबैभन्दा कम उमेरमा अर्धशतक बनाउने कीर्तिमान राखे । त्यस्तै उमेर समूहकै सन्दीप जोराले पनि ट्वान्टी–ट्वान्टी क्रिकेटमा सबैभन्दा कम उमेरमा अर्धशतक बनाउने रेकर्ड राखे ।
नेपाली राष्ट्रिय टोलीका कप्तान पारस खड्का पनि युवा टोलीबाट सिनियरमा छिर्न दबाब बढेको स्वीकार्छन् । एक–दुई खेलमा राम्रो गर्दैमा राष्ट्रिय टोलीमा नपरिने तर निरन्तरको उच्च प्रदर्शनले उनीहरूलाई राष्ट्रिय टोलीमा मौका मिल्ने उनी सुनाउँछन् । भन्छन्, “दुई–चार खेलको प्रदर्शनले मात्रै मूल्यांकन गर्न सकिँदैन । तर हाम्रो युवा टोली राम्रै लयमा छ । यो हामी सिनियरका लागि पनि खुसीको कुरा हो । उनीहरूले निरन्तर दिने दबाबले हाम्रो प्रदर्शन सुधार्न मद्दत गरिरहेको छ ।”
सम्बन्धित
कोभिड १९ पछि नेपाली खेलकुदलाई पुरानै लयमा फर्काउने चुनौती ...
खेलकुदमा वर्ष ०७६ लाई फर्केर हेर्दा
१ सय २४ वर्षभन्दा लामो इतिहास बोकेको आधुनिक ओलम्पिकमा प्रतियोगिता स्थगित भएको यो दोस्रो घट...
कोरोना संक्रमणको असरले खेल गतिविधिमा कस्तो असर ?
दुई महान् पिताका पुत्रहरू पनि फुटबलप्रति उति नै रुचि राख्ने भएका छन् । रोनाल्डोका छोरा क्र...
रोनाल्डोका छोराका आदर्श मेसी, मेसीका छोरा रोनाल्डोका प्रशंसक
नेपालको थाइल्यान्ड यात्रा नमीठो सम्झना...
एसिया कप खेल्ने सपनामा यसरी लाग्यो तगारो
एक महिना महत्त्वपूर्ण प्रतियोगिता खेल्न नसक्ने स्थितिमा नेपाल ...
महिला भलिबलका तीन हस्ती नै चोटग्रस्त
आर्मीको खेल साँच्चै नै उम्दा थियो, यो सिजनको लिगमा । डिफेन्स र गोलरक्षणमा निकै बलियो । आर्...