पेट्रोल पम्पमा फन्को

पुसको अन्तिम साता सुनौली यात्रामा थियौँ मेरा मित्र र म । नाकाको चहलपहल हेर्ने अनि मोटरसाइकलमा पेट्रोल पनि भर्ने उद्देश्य थियो । भैरहवा हुँदै सुनौली बोर्डर पुगियो । एक पाइला नेपाल र एक पाइला भारतमा थियो । त्यो सम्झेर लाग्यो, देश त नक्सामा होइन, मनमस्तिष्कमा हुन्छ । सीमा कट्दा केही डर लागिरहेको थियो, डराउनुपर्ने कारणचाहिँ थिएन । बोर्डरनिरका भारतीय प्रहरीले टुटेफुटे नेपालीमा मुस्कुराउँदै सोधे, “कहाँ जान लाग्नुभो ?” हामीले ओठ चुच्याउँदै भारततिर देखाएर यस्सै घुम्न हिँडेको बतायौँ ।

सीमानजिकैका प्राय: पेट्रोल पम्प बन्द थिए । त्यसबारे सोध्दा पत्ता लाग्यो, सबै इन्धन नेपालतिर ‘सप्लाई’ हुँदाहुँदै रित्तियो रे ! अलि पर एउटा पम्प खुला थियो । त्यहाँ पुग्दा पेट्रोल लिन बसेका २०/२५ जनाको क्यू देखिन्थ्यो । लाइनमा केही खासखुस चल्दै थियो । बुझिनँ । ‘१५ रुपियाँ बट्टा काट्छ है ।’ कसैले भनेको सुनेँ । त्यसको अर्थ हुन्थ्यो, हामीले भारतीय रुपियाँ (भारु) एक सय लिन नेपाली रुपियाँ १ सय ७५ दिनुपर्ने, १ सय ६० होइन । तेल भरेर भारु नै दिएचाहिँ नपर्ने । मेरो रिसको पारो चढ्यो । तर, त्यहाँ रिसाएर काम बन्नेवाला थिएन । साथीसँग केही भारु रैछ । चुपचाप लाइन बसेँ ।

‘कित्ने डालोगे ?’ पम्पमा बसेको केटोले सोध्यो । भनेँ, “फूल ट्यांक और क्या ?”

“नही मिलेगा ।”

“क्युँ ?”

“दो सौका डालो । फिर क्यू पे बैठो । फिर दो सौका डालो ।”

म छक्क परेँ । एकैपटक ट्यांकी भर्न नदिने, घुमिफिरी आएर राखे पाइने । म बाठो भएँ ।

“तुझे एक सौ देंगें ।” उसले मुन्टो हल्लायो । “दो सौ देंगें ।” फेरि भनेँ । ‘नाइ’को मुन्टो हल्लाइरह्यो । घूसको रकम बढ्दैबढ्दै पाँच सय पुग्यो तर ऊ मानेन ।

“क्या करेंगे तो होगा ?”

“घुम घुम कर क्यू पे बैठो हो जाएगा ।” दु:ख दिने मेलो देखेर रिस उठ्यो । खास, यताका भाइभारदारले पम्प रित्याउन थालेकाले उताकाले त्यसो गरेका रे ! नेपाली भाइभारदार पनि फन्को लागेको लाग्यै । पम्पमा जतिखेरै उही अनुहारका मान्छे घुमेका घुम्यै । म पनि आठ पल्टसम्म पम्पको घेरो लगाएर तेल हालेँ । अनि, गह्रुँगो ट्यांकी र हलुँगो मन बोकेर फर्किएँ ।

लिटरको ८० रुपियाँ !

मोटरसाइकलमा तेल टन्न थियो, लुम्बिनी घुम्न हिँड्यौँ । बाटोमा मानिसहरू हुस्सुको पर्दा पन्छाउँदै ठमठमी हिँडिरहेका थिए । खित्रिङ–खित्रिङ बज्दै साइकल पनि कुदेका देखिन्थे । फाट्टफुट्ट मोटरसाइकल दगुरेका । रिसाएको मधेस गुम्म फुलेर बसेको थियो । सडकमा मोटर गुड्न दिइएको थिएन । हामी जोखिम मोलेरै अघि बढ्यौँ ।

लुम्बिनी परिसर सुनसान थियो । अघिपछि खैरो अनुहारले छरेको उज्यालोमा धपक्क बल्ने लुम्बिनी यसपालि झोक्राएको थियो । मध्यमस्तरीय होटल प्राय: बन्द थिए । केही सानामसिना पसल हुस्सुको घुर्मैलो च्यादर ओढेर ठिंग उभिएका थिए । एउटा टहरोजस्तो रेस्टुराँमा खाजा खान बस्यौँ । खाजा आउन केही बेर लाग्ने जानेपछि अगाडिको सानो पसलतिर म गएँ । यो देशझैँ कक्रकिएका पानीका बोतलमा टम्म मिलाएर केही वस्तु राखिएका थिए, अनुमान लगाएँ त्यो पेट्रोल होला ।

नजिक गएर फुच्चे साहूजीलाई सोधेँ, “यो के हो ?” पेट्रोल रैछ । “सस्तो छ हजूर ।” बच्चो साहूजी मुस्कुरायो । उत्सुकता लागिहाल्यो । कालोबजारिया पेट्रोल त्यहाँ कसरी सस्तो ? “८० रुपियाँमा लैजानूस् ।” म झन् छक्क परेँ । बोतलको बिर्को खोलेर नाक त्यसको घाँटीतर्फ बढाउँदा ह्वास्स अरू केही कुराको गन्ध आयो । बोतलबाट बढी जीवनजलको र थोरै पेट्रोलको गन्ध आयो । हाँस्दै निस्किएँ । पसले केटो त्यही मधेसझैँ फुल्लिएर मलाई हेरिरह्यो ।

भूकम्पको भक्कानो

त्यसै दिन साँझ काठमाडौँ फर्किनु थियो । रात्रिबसको ९ बजेको टिकट भएकाले बसपार्क हिँडेँ । सिटमा मान्छे र पेट्रोल बोकेका डब्बा बडो मिलनसार भई राजधानीतर्फको यात्रामा थिए । बिहानको ३ बजे मुग्लिङ कट्दा मान्छे घुर्न थालिसकेका थिए । केही बेरमा मछेउ बसेको एक मानिस अचानक चिच्यायो, “ए भूकम्प आयो गाडी रोक ! गाडी रोक भूकम्प आयो !”

ऊ यति बेस्सरी चिच्याएको थियो, एकनासले घ्यारघ्यारिएर दौडिरहेको गाडी घ्याच्च रोकियो । गाडी रोकिएपछि त्यो मानिसतिर हेर्दै अरू यात्रु खितखिताएर हाँसिरहेका थिए, भूकम्प आएकै थिएन ! त्यो मानिस भने झोक्राएर बसिरहेको थियो । उसलाई कसैको मतलब भएजस्तो देखिँदैनथ्यो । गाडी अघि बढ्यो । त्यो मानिसलाई केही त्यस्तै पिर परेको हुनुपर्ने लख काटेँ । ऊ निद्राको बेहोसीमा हुँदा अचानक उठेर ‘भूकम्प भूकम्प भूकम्प’ भन्दै किन भक्कानिएको ?

कलंकी झरेपछि म पनि त्यो मानिससँगै खुसुक्क झरेँ बसबाट । सँगै चिया खाऊँ भनेर अनुरोध गरेँ । उसले नकारेन । चिया खाँदै कुरा गरिरहँदा थाहा पाएँ, गोरखा घर भएको उक्त मानिसले भूकम्पमा परिवार र घर गुमाएको रहेछ । त्यही पीडाले आफू तर्सिरहने मलाई सुनायो । म चुपचाप रहेँ ।