फागुन तेस्रो साता क्षेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालय पथलैया (बारा) का प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) श्याम महतोले प्रदेश २ मा दैनिक दुई जनाले सवारी दुर्घटनामा ज्यान गुमाउने गरेको कहालीलाग्दो तथ्यांक प्रस्तुत गरे ।

एसपी महतोले लहानमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै सवारी दुर्घटनाको विवरण मात्र सार्वजनिक गरेनन्, यस्तै अवस्था रहे र सबैको साथ नमिले दुर्घटना न्यूनीकरण हुनुको सट्टा अझ बढेर जाने दाबीसमेत गरे । “जोसँग इच्छा छ, त्योसँग बजेट छैन,” महतो भन्छन्, “जोसँग बजेट छ, तिनले कामै गर्दैनन् ।” सवारी दुर्घटनाको डरलाग्दो अवस्था हुँदा पनि प्रदेश २ को ट्राफिक प्रहरीले न्यूनीकरण गर्न सकेको छैन ।

केही समयअघि बढ्दो सवारी दुर्घटनाप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओलीले सरोकारवालालाई न्यूनीकरण गर्न आदेश दिएका थिए । “सवारी दुर्घटना न्यूनीकरण गर्न प्रधानमन्त्रीले आदेश दिए पनि ट्राफिक प्रहरीलाई सरकारले एक पैसा बजेट दिएको छैन,” महतोको गुनासो छ, “दुर्घटना न्यूनीकरणसम्बन्धी जनचेतनामूलक कार्यक्रम गर्नुपर्दा निजी कम्पनी वा व्यक्तिसँग सहयोगको हात फैलाउनुपर्ने अवस्था छ । ट्राफिक प्रहरीले राज्यको बजेटबाट नभई अरूसँग मागेर गुजारा चलाउनुपर्ने अवस्थाको अन्त्य जरुरी छ ।”

कतिसम्म भने राजमार्गका जनचेतनामूलक सामग्री, ट्राफिक संकेत बोर्ड, स्टिकर सबै अरूसँगै मागेर चल्नु परेको छ । ट्राफिक प्रहरीले रकम अभावकै कारण होर्डिङबोर्ड, बारा, पथलैया सडकमा ड्युटीमा रहँदा प्रहरीले लगाउने टल्कने ज्याकेटमा समेत सौजन्य गरेको कम्पनीको नाम लेख्‍नुपर्ने अवस्था छ ।

जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय, लहान सिरहाका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक खगेन्द्र एक्तेन कुनै गाडी राजमार्गमा सवारी दुर्घटना गरेर फरार भए उक्त गाडी रोक्ने बारसमेत ट्राफिक प्रहरीसँग नभएको सुनाउँछन् । “दुर्घटना गरेर भागेको गाडी नियन्त्रणमा लिनसमेत ट्राफिक प्रहरीसँग सवारी साधन छैन,” एक्तेन भन्छन्, “पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा दिएको थोत्रो गाडी रहे पनि भनेको बेला स्टार्ट नै हुँदैन । सरकारले गाडी मर्मतको पैसा पनि दिँदैन ।”

दुर्घटना न्यूनीकरणसम्बन्धी कुनै कार्यक्रम गर्नुपर्‍यो भने अरूसँग हात फैलाउनुबाहेक अरू विकल्प नरहेको एक्तेन बताउँछन् । सवारी व्यवस्थापनका लागि पर्याप्त जनशक्ति नभएकाले ट्राफिक प्रहरी एक्लैले मात्र दुर्घटना न्यूनीकरण गर्न सम्भव नहुने उनको धारणा छ ।

जिल्ला ट्राफिक कार्यालय शम्भुनाथ सप्तरीका प्रमुख उत्तम कार्की राजमार्गमा दुर्घटना भएर सर्वसाधारणको ज्यान गए ट्राफिक प्रहरीलाई मात्र दोषी देखाउने गरिएको दुखेसो पोख्छन् । भन्छन्, “दुर्घटना न्यूनीकरणमा सडक डिभिजन, यातायात कार्यालयहरूलाई पनि जिम्मेवार बनाउनुपर्छ ।”

राजमार्गमा रोड मार्कर, जनचेतनामूलक ट्राफिक संकेत अंकित बोर्ड बनाउन पनि चन्दादाताको सहयोग लिनुपर्ने अवस्थाका कारण सडक दुर्घटना न्यूनीकरण हुन नसकेको उनको तर्क छ । ट्राफिक प्रहरीलाई साधनसम्पन्‍न बनाउन र सडकमा रोड मार्करका लागि आएको बजेट सदुपयोग भए मात्र रात्रिको समय हुने दुर्घटना कम गर्न सकिने कार्की बताउँछन् । भन्छन्, “यातायात कार्यालयमा गाडी नवीकरण गर्दा यान्त्रिक जाँच गरेर जाँचपास गर्नुपर्नेमा कर्मचारीले पैसा लिएर गाडीको अवस्था नहेर्ने प्रवृत्तिका कारण पनि दुर्घटना भई सर्वसाधारणले अकालमा ज्यान गुमाउनु परेको छ ।”

जिल्लाका एसपीहरूले ट्राफिक प्रहरीका निम्ति आउने दैनिक सात लिटर तेल गाडी मर्मतसम्भारको रकम गोलमाल गर्ने हुँदा आफूहरूले अरूसँग तेल मागेरै गाडी कुदाउनु परेको बाराका एक ट्राफिक प्रहरी निरीक्षकको दाबी छ । भन्छन्, “ट्राफिकले बजेट चलाउन पाउँदैन । जिल्ला प्रहरी कार्यालयबाट ट्राफिकको बजेट चल्छ ।”

सडक डिभिजन कार्यालय लहानका प्रमुख रवीन्द्रलाल दास रोड फर्निचर, रोड मार्कर र ट्राफिक जनचेतनामूलक संकेत बोर्ड राख्‍न वर्षैपिच्छे सडक बोर्डबाट बजेट आउने गरेको दाबी गर्छन् । आव ०७६/७७ का निम्ति पूर्व–पश्चिम राजमार्गको कमलादेखि कोसीसम्म इनामेल पेन्ट र रोड मार्करका लागि ५९ लाख रुपैयाँ ठेक्का सम्झौता भइसकेको दास सुनाउँछन् ।