राष्ट्रपतिको शक्ति अभ्यास : मेरो सरकार, मेरो पार्टी
हाम्रो संविधानले राष्ट्रपतिलाई सर्वोच्च संस्थाका रूपमा स्वीकार गरेको छ । त्यस्तो सर्वोच्च संस्था, जो विवाद र आक्षेपभन्दा माथि उठेर आदरणीय होओस् ।
कार्यकारी शक्ति प्रधानमन्त्रीलाई प्रदान गर्दै–गर्दा हाम्रो संविधानले राष्ट्रपतिलाई सर्वोच्च संस्थाका रूपमा स्वीकार गरेको छ । त्यस्तो सर्वोच्च संस्था, जो विवाद र आक्षेपभन्दा माथि उठेर आदरणीय होओस् ।
गणतन्त्रका यी ११ वर्षमा हामीले जनताका दुई छोराछोरीलाई राष्ट्रप्रमुखका रूपमा पाइसक्यौँ । रामवरण यादव र विद्यादेवी भण्डारी दुवैको दलगत पहिचान विगतमा जेसुकै भए पनि साझा अभिभावकका रूपमा संवैधानिक दायित्व पूरा गर्ने जनअपेक्षा थियो । यादव पनि विवादभन्दा माथि रहन सकेनन्, तैपनि संक्रमणकालमा शंकाको लाभ उनले पाए । दोस्रो राष्ट्रपति बन्न पुगेकी भण्डारी पनि एकपछि अर्का विवादका शृंखलामा फस्न पुगेकी छन् । नेपाल म्यागजिनले विगतका अंकहरूदेखि नै शीतलनिवासको छवि विवादमुक्त बनोस् भन्ने अपेक्षासहित रिपोर्टिङ तथा विश्लेषण सम्प्रेषण गर्दै आएको छ ।
पहिलो कार्यकालमा संवैधानिक सीमा बिर्सेर शक्तिको अतिरिक्त प्रयोग गरेको भनी राष्ट्रपति भण्डारीको आलोचना हुँदै गर्दा दोस्रो कार्यकालमा त्यसो नगर्न सचेत पनि गराइएकै थियो । तर विगतमा आफ्नो आबद्धता रहेको पार्टीको सत्ता–अनुकूलताको फाइदा ‘म्याडम महामहिम’ ले हालका दिनहरूमा झन् उठाइरहेको देख्न सकिन्छ । यस अंकमा योगेश ढकालको आवरण कथाले राष्ट्रपति भण्डारीबाट भइरहेको शक्ति र सत्ताको दुरुपयोग अनि क्षेत्राधिकार नाघेर गरेका हस्तक्षेपको वृत्तान्त पस्केको छ । राजनीतिक नियुक्तिहरूमा अनावश्यक चासोदेखि सरकार तथा पार्टीविशेषका शक्तिसंघर्षभित्र पस्न खोज्ने उनको शैलीप्रति निकटस्थ व्यक्ति तथा संस्थाहरू नै असन्तुष्ट देखिएका छन् ।
यो पनि पढ्नुस्ः आलंकारिक राष्ट्रपतिको अनपेक्षित शक्ति अभ्यास
सजावटी भूमिकामा बस्नुपर्ने राष्ट्रपतिले राज्यका दैनन्दिन कामकारबाहीमा गरेको हस्तक्षेप अनपेक्षित छ । अझ सत्तारुढ नेकपा र त्यसका नेताहरूको आन्तरिक मामिलामा उनको बढ्दो अभिरुचि तुरुन्तै लगाम नलगाइएमा त्यसले थप खति निम्त्याउन सक्ने जोखिम छ । भण्डारीको भड्किलो कार्यशैली, शाही रवाफ बिर्साउने ठाँटबाँट, नागरिकलाई आतंकित तुल्याउँदै चलाइने सवारी, शीतलनिवासदेखि एयरपोर्टसम्म हेलिकोप्टर यात्रा, धर्म निरपेक्ष राज्यमा बढ्तै धार्मिक संलग्नताजस्ता थुप्रै विषय त्याज्य छन् । यसले उनको वामपन्थी विगतप्रति खिसीट्युरी गरेको छ । उनको क्रियाकलापले वर्गीय पृष्ठभूमि र चेतनालाई हियाएको छ ।
भण्डारी सधैँका लागि शीतलनिवासमा विराजमान हुनका लागि आएकी होइनन् । गणतन्त्रको सर्वोच्च प्रतीकका रूपमा उनको यो सहुलियत आवधिक हो । उनको शक्तिभन्दा सीमा धेरै छन् । साथै राष्ट्राध्यक्षका रूपमा भण्डारीका प्रत्येक क्रियाकलाप भविष्यमा आउने अरू राष्ट्रपतिका लागि नजिर बन्न जानेछन् । त्यस अर्थमा आफ्नो ऐतिहासिक जिम्मेवारीको गहनताबारे उनी आफैँ संवेदनशील हुनुपर्ने हो ।
मदन भण्डारीले भनेका थिए, ‘एउटा राजा रहने या नरहने विषयले त्यति ठूलो अर्थ राख्दैन ।’ यो उनले शासकको वंशभन्दा शैलीतिर संकेत गर्दै भनेका थिए । आज राजाहरूको शैलीमा ‘मेरो सरकार’ भन्दै स्वामित्व लिन खोज्ने राष्ट्रपति भण्डारीले मदनको सम्झना गर्नु आवश्यक भएको छ । सिंहदरबारमा जुन सरकार छ, त्यो भण्डारीको होइन । धुम्बाराहीमा जुन पार्टी मुख्यालय छ, त्यो पनि अब भण्डारीको होइन ।
कस्तो राष्ट्रपतिका रूपमा इतिहासमा नाम लेखाएर बिदा हुने हो– जनताको मनमा बस्ने सादगी रहनसहनको सर्वस्वीकार्य छवि कि सामन्तकालीन समाजको झल्को दिने मानिसको छवि ? छनोट भण्डारीकै हातमा छ ।
सम्बन्धित
स्वदेशभित्र औपचारिक क्षेत्रभित्र काम गर्ने कर्मचारीहरूदेखि सडकका व्यापार र मजदुरका कुरा, र...
रोगभन्दा भयानक बन्दै छ रोजगारी संकट [सम्पादकीय टिप्पणी]
समय छँदै देखाइने अग्रसरता यही स्तरमा कायम रहे हामी सम्भवत: यो विश्वव्याधि छल्न सफल राष्ट्र...
स्वास्थ्य संकटकाल : मिलेर सामना गरौँ [विशेष सम्पादकीय]
यो संकटोन्मुख घडीमा गर्न सकिने न्यूनतम जिम्मेवारी पनि पूरा नगर्दा आज फेरि एक पटक राज्यका न...
कोरोना सन्त्रासबीच अभिभावक-राज्यको खोजी
संकटको मौका छोपेर उपभोक्ता लुट्ने कार्य सर्वथा निन्दनीय छ । उनीहरूमाथि सरकारले तत्काल कार...
कोरोनाको नाममा कालाबजारियाको संक्रमण
निश्चित व्यक्तिको इच्छापूर्तिका लागि सिंगो प्रक्रिया बन्धक बनाउने कृत्य अब रोकिनुपर्छ ।...
प्रधानमन्त्रीले सरकारको बदनाम गरे, नेकपा सचिवालयले आफ्नै पार्टीको
भ्रष्टाचार आफू पनि नगर्ने, अरूलाई पनि गर्न नदिने प्रधानमन्त्री ओलीको प्रतिबद्धताको वास्तवि...