सरकारले एक साता लामो लकडाउन घोषणा गरेकै दिन ११ चैतमा पूर्वी नाकाबाट २ सय ५० जना भित्रिए । स्थानीय प्रशासनको समन्वयमा गृह मन्त्रालयले आदेश गर्‍यो, ‘आज जति आएका छन्, प्रवेश दिनू, अब उप्रान्त प्रतिबन्ध लगाउनू ।’

प्रवेश गरेका अधिकांश दक्षिण भारतका विभिन्‍न सहरबाट फर्किएका थिए । उनीहरूलाई सम्बन्धित जिल्लाकै क्‍वारेन्टाइनमा बस्‍ने सर्तमा पठाइयो ।

लकडाउनसँगै यातायात चल्न छाडे तर भारतबाट आउने क्रम रोकिएन । १२ चैतमा पुन: ८ नेपालीलाई प्रवेश दिइयो, क्‍वारेन्टाइनमा बस्‍ने सर्तमा । १३ चैतमा २ जना र १४ चैतमा ९ जना आए । १५, १६ र १७ चैतमा भने एक जना पनि आएनन् । १८ चैतमा पुन: ३ र १९ चैतमा ४ जना भित्रिए ।

१९ चैतमा सप्तरीका इन्द्रेश्वर यादव नामका नेपाली पश्‍चिम बंगालको सिलिगुडीबाट मालवाहक ट्रकमा लिफ्ट मागेर राती पानीट्यांकी नाका आएका थिए । उपचारका लागि सिलिगुडी पुगेका उनी मुलुक फर्किने क्रममा लकडाउन भइसकेको थियो । पानीट्यांकीको सीमा सुरक्षा बल (एसएसबी) ले उनलाई नाकामै रोक्यो । यादवले सुनाए, “देश फर्किन नपाएसम्म पुलमै बस्छु भनेर धर्ना कसेँ ।”

तर एसएसबीले उनको मागलाई खासै महत्त्व दिएन । त्यो रात पुलकै मुखमा बिताए । भोलिपल्ट एसएसबीले नेपाली सुरक्षाकर्मीसँग समन्वय गरेपछि बल्ल नेपाल छिर्न पाए । हाल उनी क्‍वारेन्टाइनमा छन् । “लकडाउनयता भित्रिएका अधिकांशलाई मुख्य नाकाबाट नभएर सहायक नाकाबाट उद्धार गरेर पठाइएको हो,” सीमाको सशस्त्र प्रहरी बलका एक अधिकृत भन्छन्, “मुख्य नाकाबाट लकडाउन भएपछि आउन दिइएकै छैन ।”

झापाको १ सय ४४ किलोमिटर क्षेत्र खुला सीमा छ । त्यही कारण निगरानी बढाउन सुरक्षाकर्मीलाई गाह्रो छ । “मूल नाकामा रोके पनि अन्य वैकल्पिक नाकाको प्रयोग गरेर नेपाली घर फर्किने प्रयत्‍नमा रहेको पाइएको छ,” झापाका एसपी कृष्णप्रसाद कोइराला भन्छन्, “खुला सीमामा पूर्ण रूपमा आउजाउ रोक्न गाह्रो हुने गरेको छ ।”

झापाका मुख्य नाका काँकडभिट्टा र भद्रपुरमा बढी निगरानी छ । तर उत्तरका सहायक नाकाहरू बाहुनाडाँगी, नकलबन्दा, सतिघट्टा तथा दक्षिणका सहायक नाका केचना, कुमरखोद र गौरीगन्जमा निगरानी बढाउन गाह्रो हुने गरेको छ । भारततर्फ पनि २१ दिन लामो लकडाउन छ । त्यसका बाबजुद पनि विभिन्‍न उपाय अपनाएर नेपाली घर फर्किने प्रयत्‍नमा देखिएका छन् । “मरिहाले नेपालमै मरौँ भनेर फर्किन खोजेको हो”, सप्तरीका यादवले सुनाए ।

सरकारले भारत तथा तेस्रो देशबाट आउनेहरूमा कोरोना भाइरसको संक्रमण हुन सक्ने भन्दै सीमाबन्दसँगै लकडाउन गरेको हो ।

सरकारको आदेशलाई स्थानीय प्रशासनले पूर्ण कार्यान्वयन गर्न खोजेको झापाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी उदयबहादुर रानाको दाबी छ । भन्छन्, “सकेसम्म भारतबाट आएकालाई नाकाबाट प्रवेश निषेध गर्ने हो ।”

झापा यस्तो जिल्ला हो, जहाँ भारतको पश्‍चिम बंगाल र बिहारसँग सीमा जोडिन्छ । त्यही कारण पनि यो जिल्ला अन्यभन्दा बढी संवेदनशील छ ।