इतिहाससँग रङ संवाद
आफूलाई २८ वसन्तको लक्का जवान ठान्छन्, चित्रकार हरिप्रसाद शर्मा, ८२, । नसोचून् पनि किन ? प्रदर्शनी हुने अघिल्लो दिन पनि क्यानभासमा चित्र कोरिरहेका थिए ।
आफूलाई २८ वसन्तको लक्का जवान ठान्छन्, चित्रकार हरिप्रसाद शर्मा, ८२, । नसोचून् पनि किन ? प्रदर्शनी हुने अघिल्लो दिन पनि क्यानभासमा चित्र कोरिरहेका थिए । मल्लकालीन राजा प्रताप मल्ल मस्तमौला मुडमा मोहनचोकमा केटीहरुसँग होली खेलिरहेको चित्र छ, नेपाल कला परिषद्मा जारी प्रदर्शनीमा । पेन्टिङको छेउमा लेखिएको छ, वर्क इन प्रोग्रेस ।
कलाकार हरिप्रसादले ६ वर्षको उमेरमै रङसँग संवाद गर्न थाले । अरु जात्रा, रमाइलो, प्रकृतिको आनन्दमा घोत्लिँदा उनी भने कसले के लगायो, तिनका आकृति, भावभंगी र नापनक्सा हेर्न व्यस्त रहन्थे । धेरैले रुख हेर्छन्, रुखका चरा हेर्छन् तर उनी भने रुखको रङ हेर्थे । त्यसको 'कम्पोजिसन' मा ध्यान दिन्थे ।
रुद्रीपाठ गर्ने पण्डितको छोराले चित्र बनाउन थाल्यो भनेर बाले पीर नगरेका होइनन् । तर काठमाडौँको लगनटोलमा हुर्किएका उनलाई नेवारी संस्कृति, परम्परा, रहनसहन, चाडपर्व, जात्रा, नाचगान, गीतसंगीतले कलाकार बनायो । ११ वर्षको छँदा बाले जीवनरत्न शाक्यकहाँ पठाए । कालिदास श्रेष्ठ र चन्द्रमान मास्केबाट चित्रकलाका व्यावहारिक ज्ञान सिके । ००७ देखि ५ वर्ष जुद्धकला पाठशालामा फाइन आर्ट पढे । उनलाई नपढेको कलाकार भन्लान् भन्ने साह्रो पीर लाग्थ्यो । कलेज जानुपर्छ भन्ने सोचले २५ वर्षको उमेरमा एसएलसी गरे । घरेलु तथा साना उद्योग, राष्ट्रिय संग्रहालय र नेपाल एयरलाइन्समा डिजाइनरका रुपमा काम गरे । ३२ वर्षे सरकारी जागिरपछि अवकाश लिए ।
उनले इतिहासका विषयमा चित्र कोरेका छन् । विवादित विषयमा बनाउँदा इतिहासकारलाई सोध्छन्, किताब पढ्छन् । शिलापत्र, ताम्रपत्रलाई आधार मान्छन् । हरिप्रसादले ०३० मा प्रथम चित्रकला प्रदर्शनी गरेका थिए भने ०५९ दोस्रो पटक गरेका थिए । प्रदर्शनीमा उनले नेवारी संस्कृति र परम्परामा आधारित चित्र, अरनिकोको चीन यात्रा, पृथ्वीनारायण शाहको १८२५ सालको इन्द्रजात्राको दिन काठमाडौँ विजयलगायत ४५ वटा चित्र छन् । भन्छन्, "मैले ३ भाग अध्ययन र अनुसन्धानबाट जे फेला पर्यो, त्यही बनाएको छु । एक भाग कल्पनशीलता आधारित छ ।"
इतिहासका विषयमा चित्र बनाउन सहज पक्कै छैन । शनिबारपिच्छे अर्थशास्त्रका प्राध्यापक छोरा विष्णुप्रसादको मोटरसाइकल पछाडि बसेर काठमाडौँ, पाटन, भक्तपुर, ठिमी, हरिसिद्धि, चापागाउँ, चोक र वहाल चाहार्दै, फोटा खिच्दै, मानिससँग कुराकानी गर्दै फर्किएको उनी सम्झन्छन् । उनी अध्ययन, अनुसन्धानदेखि क्यानभासमा चित्र कोर्दासम्मको पूरै प्रक्रियालाई रमाइलो मान्छन् । भन्छन्, "चित्र बनाउन बस्दा लाग्छ, म दर्शक हुँ । ती पात्र र वस्तु आफैँ त्यहाँ आएर बस्छन्, मैले ब्रसले चलाउने मात्र हो ।"
०५२ मा पत्नी राधादेवीको देहान्तपछि घरमै राधाकुटी आर्ट ग्यालरी बनाएका हरिप्रसादको पृथ्वीनारायण शाहले दिव्योपदेश दिइरहेको चित्र अद्भुत लाग्छ । नुवाकोटको दरबारमा अन्तिम समय भाइभारदारलाई दिएको सन्देश लियोनार्दो दा भिन्चीले जिसस क्राइस्टको अन्तिम भोजको दृश्य कैद गरेको द लास्ट सपरजस्तै चमत्कारी छ । उनलाई शासनसत्ता र नागरिकले पृथ्वीनारायणलाई अपहेलना गरेको मन पर्दैन । प्रश्न गर्छन्, "उनले उतिबेला एकीकरण नगरेको भए नेपाल कहाँ हुन्थ्यो ?"
सम्बन्धित
पर्फ्युममा सुँघ्ने क्षमतासँगै अस्तित्वको खोजी र ग्रनोई अवचेतन रूपमै मृत्युको नजिक रहेको दे...
सिनेमामा गन्धको प्रस्तुति
गरिरहेका काम जहाँको तहीँ थाती राखेर क्वारेन्टाइन पसेका रंगकर्मीको उकुसमुकुस ...
नाटकघरमा उज्यालो फर्केला ?
अमेरिकन आइडल–२०२० को उपाधि चुम्न आतुर नेपाली ठिटो...
'भाषा हटाइदिनुस्, भावना उस्तै हुन्छ'
बलिउडमा स्थापित भन्दा फरक पृष्ठभूमिबाट सिनेक्षेत्रमा प्रवेश गरेका इरफानको संघर्ष आफैंमा एउ...
इरफानको शक्तिशाली समय
लकडाउनमा सेलिब्रिटी दैनिकीः पारिवारिक पुनर्मिलन, सिर्जनात्मक रचनादेखि जनचेतनाका आवाजसम्म...
सेलिब्रिटीका लकडाउन सिर्जना
च्याम्पियनका अन्य प्रतिस्पर्धीले कन्टेन्टका लागि माथापच्ची गरिरहादा हिमेश भने तु लेखिसक्थे...