गौरवशाली टुप्पीमा मित्रको महान् हात

अहिले विश्वभरि मिडियामा छाएर हाम्रो गौरवशाली पार्टीको गौरव झन् बढेको छ । हाम्रो पार्टीको उचाइ ह्वात्तै बढ्दा जोरीपारीलाई औडाहा भएको छ । छिमेकी मित्रले हाम्रो टुप्पी समातेर जुरुक्क उचालेकाले पार्टीको उचाइ बढेको भन्दै जोरीपारीहरू छाती पिटिपिटी बिलौना गर्दै छन् । हामीलाई खिसिट्युरी गर्दै छन् । टुप्पीमा छिमेकीको हात ? अरू बेला भए हामी सहँदैनथ्यौँ तर कुरा अर्कै छ । डाक्टरले उपचारका लागि बिरामीलाई नांगै पारेजस्तो हो छिमेकीले हाम्रो टुप्पी समातेर उचाल्नु । जोरीपारीले हामीलाई नांगै देख्नु उनको आँखाको दोष हो । हाम्रो पार्टीलाई भुत्ल्याउन नभएर पार्टीको उचाइ बढाउन टुप्पी समातेर मित्रले उचालेका हुन् । टुप्पी पनि हाम्रो, मित्र पनि हाम्रो, हाम्रो गौरवशाली टुप्पीमा मित्रको महान् हात हुँदा अरूलाई किन आपत्ति ? यो कुरा सहन हामीलाई गाह्रो भएको छ । यसमा नेता कणहरूले विचार गर्नुपर्ने भएको छ । 

अब नेता कणहरूले कि टुप्पी समातेको स्वीकारेर एउटा विज्ञप्ति निकाल्नुपर्‍यो कि खण्डन गर्नुपर्‍यो । मित्रतामा सबै कुरा सार्वजनिक रूपमा स्वीकार्दा पार्टी र क्रान्तिलाई क्षति हुन सक्छ । खण्डन गर्ने हो भने कसरी गर्ने ? के भनेर गर्ने ? किन गर्ने ? खण्डनमा के–के लेख्ने ? यस्ता प्रश्नमा सल्लाह लिन नेता कणहरूको एउटा प्रतिनिधिमण्डल जानुपर्‍यो ।  अहिले सत्ता ओलम्पिक चलिरहेकाले नेता कणहरूलाई फुर्सद छैन भने मित्रलाई नै प्रतिनिधि पठाइदेऊ भनौँ । अथवा फोनमै सल्लाह गरे पनि हुन्छ । सल्लाहमा एउटा विशेष अनुरोध पनि गरौँ, ‘हे मित्र, टुप्पी अलि दह्रोसँग समाऊ है, तिम्रो हातबाट टुप्पी फुस्किएमा हामी पछारिन्छौँ ।’

खुसुक्क होइन, खुलेआम

अख्तियार प्रमुखलाई कसरी घाँटीको रोग लाग्यो ? कसरी बोल्न नमिल्ने भयो ? दोषी पत्ता लगाउन एउटा छानबिन समिति बनाइएछ । समितिको प्रतिवेदनको मुख्य अंश यस्तो छ रे :

रोग लाग्नुको कारण : भौतिक निर्माण स्थलमा मजदुरले र सडकमा मोटरले धेरै धूलो उडाएको देखिन्छ । निजी सवारीको कसैसँग प्रतिस्पर्धा हुँदैन तर सार्वजनिक सवारीहरूबीच धेरै यात्रु बोक्ने प्रतिस्पर्धा हुन्छ । प्रतिस्पर्धामा बेतोडले सवारी चलाउँदा धेरै धूलो र धूवाँ उडेको हो । त्यसैले रोगको कारक धूलो र धूवाँ उडाउने सार्वजनिक सवारी चालक र निर्माण मजदुरलाई कारबाहीे गर्नुपर्छ । मेडिकल प्रवेश परीक्षामा झैँ सवारी चालक लाइन्सेन्स परीक्षा र ट्रायलमा पनि अख्तियार प्रतिनिधिको उपस्थिति खुसुक्क होइन, खुलेआम नै गर्न यो समिति सिफारिस गर्दछ ।

बोल्न नमिल्नुको कारण : रोग लागेपछि बेलैमा उपचारको मौका नपाउनाले बोल्न नमिलेको ठहर यो समिति गर्दछ । घरैपिच्छे डाक्टर र जताततै अस्पताल भए बेलैमा उपचार हुन्थ्यो । त्यसैले सर्वत्र निजी मेडिकल खोल्न दिन सिफारिस गरिन्छ । त्यसै गरी डाक्टरको संख्या बढाउन मेडिकल प्रवेश परीक्षामा अख्तियारको उपस्थिति गराएर अख्तियार पदाधिकारीहरूका लागि निश्चित कोटासमेत तोक्न सिफारिस गरिन्छ ।

हाम्रो हात जाम, खोइ सरकारको काम ?

टोलको हिलाम्य सडकमा धान रोपेर हामीले सरकारको खिल्ली उडायौँ । सरकार आएन बरू आकाशबाट पानी आएर झन् हिलो भयो । बाढीपहिरोमा मानिस फसेका छन् । सेना, प्रहरी र सशस्त्रले उद्धार गर्दै छ तर सरकार आएन । प्रशासनले राहत बाँड् यो तर सरकार देखिएन । गाउँमा एक जनालाई पौडी खेल्दै गर्दा बाढीले बगायो तर सरकार आएन । हामीले नै मुस्किलसँग बचाएर सरकारले गर्नुपर्ने काम गरिदियौँ । तैपनि, सरकारलाई लाज छैन । खोल्साको बाढीले हाम्रो टोलको एक टुक्रा सडक बगायो । दुई–चारवटा ढुंगा थुपारेर, दुई–चार चपरी माटो हालेको भए बाटो जोगिन्थ्यो तर सरकार आएर गरेन । स्वास्थ्यचौकीको छाना चुहिएर भित्र पानी पसेको छ, छानामा एक टुक्रा प्लास्टिक लगाए चुहिँदैनथ्यो, यति काम गर्न पनि सरकार आउँदैन । 

हाम्रो देशको सरकार कति निकम्मा भने गाउँबाट स्यालले भटाभट कुखुरा लगिरहेछ, सरकारलाई वास्तै छैन । बाँदरले मकै सखाप पारिसक्यो, बाँदर धपाउन सरकार आउँदैन । हाम्रो आँगन त सफा छ, आँगनअगाडिको बाटोमा कागज, प्लास्टिक, चाउचाउ, चकलेटका खोल फालिएको छ । सफा गर्न सरकार आएन । गाउँमा दुई हातले गर्न सकिने ससाना काम धेरै छन् । तैपनि, सरकार आउँदैन । कतिबेला सरकार आउला र गर्ला भनेर हामी हात बाँधेर बसेका छौँ । हाम्रो हात नै जाम भइसक्यो, हात फुकाइदिनसमेत सरकार आएन । कस्तो नालायक सरकार !

संसद् नाटक महोत्सव

जमाना फेरियो, सडक नाटकको ठाउँ संसद् नाटकले लियो । अहिले चलिरहेको संसद् नाटक महोत्सवमा विख्यात नाट्यकर्मीहरूले भाग लिइरहेछन् । केही चर्चित नाट्यकर्मीका नाटकका केही झलक :

नाट्यकर्मी–१

(आकाशतिर फर्किएर)

नाइँ मलाई त्यही मन्त्रालय चाहिन्छ । त्यो नदिने भए जुनसुकै दिए हुन्छ तर एउटा मन्त्रालय चाहिन्छ । भोट हाल्ने मौकै परेन त म के गरूँ ? तपाईंलाई भोट दिन्थेँ, उसलाई लात दिन्थेँ । अब तपाईंले मलाई झन्डावाल मोटर र डन्डावाल गार्ड दिनैपर्छ । एक बारको जुनीमा म सयबार मन्त्री बन्नैपर्छ । 

(त्यसपछि दस औँला जोडेर आँसु खसाउँछ ।) 

नाट्यकर्मी–२

(कागजको विशाल हात्ती पुर्लुक्कै ढाल्दै)

यी हेर्नूस् मेरो पाखुरा, हात्तीलाई तीन बल्ड्याङ बनाएँ । मैले ढाँटेको होइन । मलाई कसैले सहयोग गरेको छैन । मैले शक्तिवद्र्धक औषधि पनि खाएको छैन । तैपनि, यो हात्ती ढालेँ । देख्नुभो त मेरो शक्ति ? 

(त्यति नै बेला अज्ञात ठाउँबाट ‘तिमीले होइन, हामीले हात्ती ढालेको हो’ भनेको सुनिन्छ । ऊ मुख छोपेर घोप्टो पर्छ ।)

नाट्यकर्मी–३

(‘उखानटुक्का’ लेखिएको रित्तो झोला बोकेर पाखुरा सुर्कंदै)

मेरो झोलामा हतियार सकियो भनेको होला, फेरि घर गएर भरेर आउँछु । त्यसपछि बर्साउँछु । तोरीको फूल देखाउँछु । ड्याम कि ड्याम हान्छु । हेरिराख, म फेरि आउँछु । (पर्दा खस्छ ।)