समावेशी–समानुपातिक ओलम्पिक

नेपालीले सपना देख्न सिकिसके । अब ओलम्पिक नेपालमा आयोजना गर्नुपर्छ । सगरमाथाको फेदमा स्किइङका लागि मैदान बनाउनुपर्छ । ठाउँठाउँमा रंगशाला बनाउनुपर्छ । कोसी नदी थुनेर पौडी पोखरी बनाउनुपर्छ । खेलाडीहरू समावेशी समानुपातिक तरिकाबाट छनोट गर्नुपर्छ । हामीले गर्ने ओलम्पिकमा अन्य देशका खेलाडी पनि समानुपातिक समावेशी तरिकाले छनोट भएका छन् कि छैनन्, हेर्नुपर्छ । समावेशी समानुपातिक सहभागिता छैन भने भाग लिनबाट वञ्चित गर्नुपर्छ । एक–दुईवटा देशले पदक सोहोर्ने, धेरैले पदकको नाममा ‘प’समेत नपाउने विभेद अन्त्य गर्नुपर्छ । भएभरको पदक समानुपातिक भागबन्डाका आधारमा सबै देशले पाउने व्यवस्था गर्नुपर्छ । ओलम्पिकमा मौलिक नेपाली खेलहरू पनि थप्नुपर्छ । निहुँ खोज्ने, अत्तो थाप्ने, भाँजो हाल्ने, वार्ता गर्ने, सहमति गर्ने, भद्र सहमति गर्ने, सहमति तोड्ने जस्ता विश्वका लागि नौला मौलिक नेपाली खेल थप्नुपर्छ । 

कुर्सीमा को धेरैबेर टाँसिने, टाँसिएपछि छाड्दै नछाड्ने प्रतियोगितामा स्वर्ण, रजत र काँस्य नेपालले नै पक्का जित्छ तर समानुपातिक प्रणाली मानेपछि स्वर्ण लिएर बाँकी छाड्नुपर्छ । ओलम्पिकको आकर्षण उद्घाटन समारोह पनि हो । भव्य उद्घाटन गर्नुपर्छ । नेता नाच र कुर्सी भाँच देखाउनुपर्छ । रिमोटबाट चल्ने र अरूसँग जल्ने अभिनय देखाउनुपर्छ । उखानले मान्छे ढाल्ने र गम्भीर छु भन्दै फट्याइँ गर्ने रंगारङ कार्यक्रमले दुनियाँलाई छक्क पार्नुपर्छ । ओलम्पिक सकिएपछि खेल पनि सकिन्छ तर हाम्रो चाहिँ खेल भाग दुई सुरु गर्नुपर्छ । ‘अधिकार दे’ शैलीमा उनीहरूसँग अलिअलि पदक माग्नुपर्छ । दिएनन् भने फर्कन नपाउने गरी नाकाबन्दी लगाउनुपर्छ । केही नलागेपछि जान दिनुपर्छ, हामीले जित्यौँ भन्दै नाच्नुपर्छ । आउनूस्, यस्तै यस्तै सपना देख्नुपर्छ । मनको लड्डु भुँडी फुटुन्जेल घिउसँग खानुपर्छ । विपनाको हालत सम्झेर रुनु पटक्कै हुँदैन, यस्तै सपना देखेर मजासँग हाँस्नुपर्छ ।

काउकुती लाग्ने कृति

• गच्छदार अहिले किताब लेखिरहेछन् । उनको कृतिको नाम हो, मन्त्री खाने एक सय एक तरिका ! उनलाई फेरि मन्त्री खाने बाध्यता आइलागेमा किताब प्रकाशन ढिलो हुने र कृतिको नाम पनि फेरिने प्रकाशकले बताएका छन् । त्यसपछि कृतिको नाम हुनेछ, मन्त्री खाने एक सय दुई तरिका !
• एमालेले अबको चुनावमा घोषणापत्रको पुस्तिका प्रकाशित नगर्ने भएको छ । यसको सट्टा एउटा यस्तो किताब निकालेर बाँड्नेछ, जसको नाम हुनेछ, उखानटुक्का पढौँ, भोट हालौँ ! कृतिका मूल लेखकको नाम यहाँ उल्लेख गर्नुपर्ला र ?
• एकनाथ ढकाल, प्रेमबहादुर सिंह, विश्वेन्द्र पासवानलगायतका विद्वान्हरू मिलेर बहुउपयोगी कृति लेखिरहेछन् । कृतिको नाम हो, मौकामा यसरी रंग फेरौँ † यसमा निजी अनुभवहरू समेटिएको प्रकाशकले बताएका छन् । 
• कुर्सीलोकको मुड्की युद्ध अध्याय परिमार्जन गर्ने भन्दै विमोचनको अघिल्लो दिन ‘राप्रपा एकीकरण’ नामक कृति प्रकाशन रोकिएको छ । सो अध्याय परिमार्जनका लागि अनुभवसहित अनुसन्धान गर्न कमल थापा सडक तथा दीपक बोहरा र विक्रम पाण्डे सिंहदरबारमा खटिएका छन् । 
• केही खोज पत्रकारहरूले संसद् भवनको ढलमा पानीभन्दा धेरै आँसु भेटेका छन् र ती आँसुमा अक्षर नै अक्षर फेला पारेका छन् । ती अक्षरहरू सम्पादन गरेर केही पत्रकारहरूले तयार पारिरहेको कृति हो, मन्त्री बन्न नपाउँदा !

   

मोराले डोकोमा दूध दुह्यो

पढ्या भए पो युरोप–अमेरिका जाओस्, दुबई–साउदी पनि गएन । साथी समाजमा मिलेर पनि बसेन । बरालिएर एक्लै हिँड् यो । यसले गरिखाने भएन भन्दै बाआमा चिन्तित भए । दाजुभाइले उपदेश दिए । कसैले भनेको मानेन, कसैले भनेको सुनेन । मोरालाई के दशा लाग्यो कुन्नि, एक्लै पार्टी खोल्यो । किन पार्टी खोलिस् भनेर सोध्दा ‘डोकोमा दूध दुहुन’ भन्यो । आफैँ नेता, आफैँ कार्यकर्ता भयो । गाउँमा जोकर भयो ।

‘चुनाव भन्या चिट्ठा हो, देखौला’ भन्दै दुनियाँ हँसायो । गाउँलेले उडाउनसम्म उडाए, खिसीट्युरी गरे । तर, अचम्मै भो, मोराको पार्टीलाई भकाभक भोट आयो । समानुपातिकमा ड्याम्मै एक सिट हो कि दुई सिट पड्कायो, उसको पार्टीका बारेमा हामी गाउँलेलाई खासै थाहा छैन । पहिले गाउँ मात्र हँसाउँथ्यो, अब देश हँसाउन थाल्यो । मोराले गर्नुसम्म गर्‍यो । मन्त्री पद नै पड्कायो । कसरी मन्त्री बनिस् भनेर सोध्दा ‘डोकोमा दूध दुहेर’ भन्यो ।

मोरो अहिले भन्दै छ, ‘फेरि पनि ड्याम्मै मन्त्री बन्छु !’ अहिले पनि मोराको कुनै कुरा हामी पत्याउँदैनम् तर मन्त्री बन्ने कुराचाहिँ पत्याउँछम् । त्यसैले अहिले हामी गाउँले समाचारमा आँखा गाडेर र कान 

थापेर बस्या छम् ।

देशै खत्तम !

सरकारी जागिर खाउँm, पाइँदैन । पायो भने बढुवा हुन गाह्रो हुन्छ, दुर्गममा खटाइदिन्छ, घूस खान पाइने ठाउँ पाउन घूस नै खुवाउनुपर्छ । नाइँ, सरकारी जागिर नखाने ! हलो जोतौँ भने पढेलेखेकाले कसरी जोत्नू ? व्यापार गरौँ भने कसरी कर छल्नु, कसरी मिसावट गर्नू ? राजनीतिमा लागौँ भने बा, हजुरबा कोही नेता होइनन्, झन्डा बोकेरै जीवन जान्छ । उद्योग खोलौँ भने पुँजी छैन ।

कुखुरा पालौँ कि क्या हो ! बर्डफ्लुले स्वाहा बनाइदिन्छ । अरब जाऊँ भने मजदुर बन्न सर्टिफिकेटले दिँदैन । घर बसौँ, बाआमाले जागिर खान जा भन्छन् । ठूलो जागिर खान गयो, अनुभव खोज्छन् । सानो जागिरको तलबले बाइकमा पेट्रोल हाल्नै पुग्दैन । युरोप–अमेरिका जाउँ भने भिसा लाग्दैन । स्वदेशमा सानोतिनो काम गर्न मन मान्दैन, ठूलो काम गर्न केही जानिँदैन ।

सरकारले हाम्रो समस्या देख्दैन, यो देशै खत्तम छ !