चुनौती र अवसरबीच क्रिकेटका नयाँ कप्तान
दशकपछिको बढुवासँगै ज्ञानेन्द्र मल्ललाई नेपाली क्रिकेट हाँक्ने चुनौती र अवसर
सन् २०१२ मा अस्ट्रेलियन दूतावासले भिसा दिएको भए ज्ञानेन्द्र मल्ल पत्नी संगीता महर्जनसँगै उतै भासिने योजनामा थिए । तर नेपाली क्रिकेटको सौभाग्य विकेटकिपर, ओपनिङ ब्याट्सम्यान, दायाँ र बायाँ दुवै हातले स्पीन गर्न सक्ने बलरसमेत रहेका ज्ञानेन्द्र नेपाली टिममा अझै छन् । एक दशकसम्म उपकप्तानको जिम्मेवारीमा रहेका ज्ञानेन्द्रको १३ कात्तिकमा कप्तानमा बढुवा भएको छ । पूर्वकप्तान पारस खड्काले क्यानमाथिको निलम्बन फुकुवा भएको २४ घन्टा नबित्दै पदबाट राजीनामा दिएका थिए । त्यसपछि बसेको क्यानको बोर्ड बैठकले पदाधिकारीलाई नयाँ कप्तान छान्ने जिम्मेवारी दिएको एक सातामा ज्ञानेन्द्रलाई कप्तान चुनिएको हो ।
नेवार समुदायको किजा पूजा अर्थात् भाइटीकामा व्यस्त ज्ञानेन्द्रलाई क्रिकेट संघ क्यानका सचिव अशोकनाथ प्याकुरेलले अर्को निर्णय नभएसम्म र कम्तीमा १३ औँ सागसम्मका लागि कप्तान नियुक्त गरिएको जानकारी दिँदा उनी एकछिन अवाक् भए । हुन पनि तिहारको उपहारझैँ क्यानले उनलाई कप्तानको जिम्मेवारी सुम्पेको थियो । यसअघि पारस खड्काको अनुपस्थितिमा कैयौँ पटक नेपाली क्रिकेट टोलीलाई नेतृत्व प्रदान गरेका ज्ञानेन्द्रलाई अब पारस लिगेसीलाई निरन्तरता दिनुपर्ने दबाब आइपरेको छ ।
जीवनमा कहिल्यै नेपाली टोलीको कप्तान बन्ने सपना नदेखेका ज्ञानेन्द्रको काँधमा यतिबेला संक्रमणकालबाट गुजि्रएको नेपाली क्रिकेटलाई हाँक्ने चुनौती र अवसर दुवै छ । "जीवनमा क्रिकेटर बन्छु भन्नेसमेत थिएन । विश्वकप पनि खेलियो । कप्तान बन्छु भन्ने त सोचेकै थिइनँ," उनी भन्छन्, "पारस टिममा भइन्जेल अर्थोक केही सोच्नै पर्दैनथ्यो । ऊ मेरा लागि सधैँ कप्तान नै हो । नेपाली टिमलाई नेतृत्व प्रदान गर्न पाउँदा गौरवको अनुभूति भएको छ ।"
साढे ३ वर्षसम्म निलम्बनमा परेको नेपाली क्रिकेट अहिले फुकुवा भए पनि संक्रमणकाल सकिएको छैन । वान डे हैसियत अझै ३ वर्षका लागि छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिता राम्रै भए पनि घरेलु क्रिकेटको संरचनासमेत राम्ररी कोरिएको छैन । यस्तोमा नेपाली क्रिकेटको स्वर्ण युगलाई प्रतिनिधित्व गर्ने कप्तान पारसको उपलब्धिलाई निरन्तरता दिनु चानचुने कुरा होइन । ज्ञानेन्द्र स्वयंलाई पनि यो थाहा छ । भन्छन्, "एउटा व्यक्तिले गर्दैमा केही हुने होइन । क्यानमा नयाँ नेतृत्व आएको छ । नयाँ टिमसँग नयाँ सोचका साथ काम गर्ने योजना छ । नेपाली क्रिकेटलाई यहाँभन्दा माथिल्लो स्तरमा लैजान सानोतिनो मिहिनेत मात्रै पर्याप्त छैन ।"
ज्ञानेन्द्र मल्ल हाल नेपाली टोलीमा भएका क्रिकेटरमध्येका बहुमुखी प्रतिभा हुन् । छोटो र लामो दुवै फम्र्याटको क्रिकेट खेल्ने क्षमता राख्छन्, उनी । उनको सबैभन्दा बलियो पक्ष टेक्निक हो । स्ट्रेट र कभर ड्राइभ मात्रै हैन, उनी रन बिटविन द विकेटका लागि पनि चर्चित छन् । ज्ञानेन्द्र मल्ल एक तर्फबाट टिमको इनिङ्स नै बिल्ड गर्न सक्छन् । क्रिजमा हुँदा उनी नयाँ खेलाडीका लागि भरोसाको केन्द्रसमेत बनिदिन्छन् । टिमलाई आवश्यक पर्दा उनी फिल्डर, विकेटकिपर, स्पीन बलर जे पनि भइदिन सक्छन् । त्यसैले पनि हुन सक्छ, राष्ट्रिय टोलीमा डेब्यु गरेयता उनी फालिएका छैनन् ।
सन् २००६ मा नामिबियामा चारदिवसीय क्रिकेट खेल्दा अन्तिम दिन कप्तान विनोद दासले ज्ञानेन्द्रलाई दायाँ र बायाँ दुवै हातले बलिङ गर्न लगाएका थिए । उनको त्यो अद्भुत कला देखेर पाकिस्तानी पूर्वक्रिकेटर इकवाल सिकन्दर पनि प्रभावित भए । ज्ञानेन्द्र त्यो क्षणलाई अझै भुल्दैनन्, "त्यो बेलासम्म मलाई आफूसँग यस्तो प्रतिभा रहेछ भन्ने थाहा थिएन । त्यसपछि झन् हौसला मिल्यो ।" हुन पनि त्यतिबेला उनले तीन बल दायाँ हातले फाले । पछिल्लो तीन बल बायाँ हातले फाल्छु भन्दै अम्पायरलाई कल गरेपछि अम्पायरसमेत अलमलिए । छक्क पर्ने पालो अर्को एन्डमा रहेका ब्याट्सम्यानको थियो ।
ज्ञानेन्द्रको औपचारिक क्रिकेट सन् २००५ बाट सुरु भयो । क्यानले एसीसी यू-१५ का लागि ३३ जनालाई बन्दसत्रमा बोलाउँदा ज्ञानेन्द्र पनि थिए । पछि शशीकेशरी टोलीको कप्तान र ज्ञानेन्द्र उपकप्तान भए । त्यो टोलीले संयुक्त अरब इमिरेट्समा उपाधि नै जित्यो । यही वर्ष ज्ञानेन्द्र सम्मिलित टोलीले एसीसी यू-१९ को उपाधि जित्यो । ज्ञानेन्द्र एकै वर्ष तीन फरक उमेर समूह र राष्ट्रिय टोलीबाट खेल्ने एक्ला खेलाडी हुन् ।
सन् २००५ मा मलेसियासँगको तीन दिवसीय खेलका लागि उनलाई सिनियर टोलीमा बोलावट भयो । अभ्यासको दोस्रो खेलमा उनले शतक प्रहार गरे । तर उनले मलेसियासँगको खेलमा डेब्यु गर्न पाएनन् । सन् २००६ मा एसीसी ट्रफी उनको यादगार प्रतियोगिता बन्यो । पहिलो खेलमा कुवेतविरुद्ध ७९ रन हानेका ज्ञानेन्द्रले दोस्रोमा भुटानविरुद्ध ५० रन प्रहार गरे । सो प्रतियोगिताभर उनले तीन अर्धशतक प्रहार गरे र आफूलाई उम्दा क्रिकेटर प्रमाणित गरे ।
एसीसी ट्रफीका लागि क्याम्प चलेका बेला पाकिस्तानमा पाकिस्तान क्रिकेट एकेडेमीसँगको पहिलो खेलमा उनले मात्रै ९ रन मात्रै बनाउन सके । दोस्रो खेलमा प्रशिक्षक रोयुलक डायसले टिकेर खेल्न भनेपछि पूरै ५० ओभर टिकेर अविजित ७९ रन बनाए, ज्ञानेन्द्रले । त्यसपछि ज्ञानेन्द्रलाई टिकेर खेल्न सक्ने खेलाडीका रूपमा समेत हेर्न थालियो ।
तर उनी आफूलाई त्यो मान्न तयार छैनन् । "क्रिकेट टिम गेम हो । यहाँ एउटै खेलाडीले जिताउने वा हराउने भन्ने हुँदैन," उनी थप्छन्, "टिमलाई आवश्यक पर्दा आफूले सकेजति योगदान दिने हो । मेरै वा अरू कसैको भरमा मात्रै नेपाली टिम छैन ।"
पारसको कप्तानीमा रहेको नेपाली टोलीले डिभिजन ५ देखि एकदिवसीय मान्यता पाउँदाका उपकप्तान हुन्, ज्ञानेन्द्र । त्यसैले पनि उनीबाट नेपाली क्रिकेट र समर्थकले धेरै आशा गरेका छन् । नेपालले वान डे मान्यता पाएपछिको पहिलो खेलमा नेदरल्यान्ड्सविरुद्ध यिनै ज्ञानेन्द्रले अर्धशतक प्रहार गरेर इतिहास रचेका थिए ।
ज्ञानेन्द्रले सन् २०१७ मा काठमाडौँको त्रिवि क्रिकेट मैदानमा भएको आईसीसी विश्व च्याम्पियन लिगमा केन्यासँगको दुवै खेलमा कप्तानी गरेका थिए । सन् २०१७ मै भएको एसीसी इमर्जिङ टिम कपमा उनले नेपालको कप्तानी सम्हाले । दुई महिनाअघि आईसीसी टी ट्वान्टी एसिया कप छनोटमा पनि पारस घाइते हुँदा ज्ञानेन्द्रले मलेसियाविरुद्ध कप्तानी गरेका थिए ।
ज्ञानेन्द्रले कप्तानी सम्हाल्दा नेपाली क्रिकेटले धेरै उतारचढाव बेहोरिसकेको छ । क्यानमा निर्वाचनपछि नयाँ नेतृत्व आएको छ । राष्ट्रिय टोलीमा पनि धेरै नयाँ अनुहार आइसकेका छन् । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण त, निलम्बनको साढे ३ वर्षमा नेपाली क्रिकेट खुम्चिसकेको छ । त्यसलाई कसरी फैलाउने भन्ने योजना क्यानसँग होला तर मूर्त रूप दिने अभिभारा यिनै ज्ञानेन्द्रको काँधमा छ ।
पूर्वकप्तान पारसले क्यानले सबैभन्दा योग्य व्यक्ति कप्तान चुनेको भन्दै खुसी व्यक्त गरेका छन् । पारसले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, 'सबैभन्दा योग्य व्यक्ति ज्ञानेन्द्र मल्ल नेपाली क्रिकेट टिमको कप्तान नियुक्त भएकामा हार्दिक बधाई छ ।'
उपकप्तान र खेलाडीको रूपमा सफलताको स्वाद चाखेका ज्ञानेन्द्रले कप्तानको रूपमा कत्तिको सफलता हात पार्छन्, हेर्न बाँकी छ । एक महिनाअघि मात्रै छोरीको पिता बनेका ज्ञानेन्द्र सबै खाले अनुभवका लागि तयार छन् । भन्छन्, "घरमा लक्ष्मी भित्रिएकै समय पिताको जिम्मेवारीसँगै नेपाली क्रिकेट टोलीको कमानी पनि सम्हाल्नुपर्ने भएको छ । सबै जिम्मेवारीका लागि मानसिक रूपमा समेत तयार भइसकेँ ।"
सम्बन्धित
कोभिड १९ पछि नेपाली खेलकुदलाई पुरानै लयमा फर्काउने चुनौती ...
खेलकुदमा वर्ष ०७६ लाई फर्केर हेर्दा
१ सय २४ वर्षभन्दा लामो इतिहास बोकेको आधुनिक ओलम्पिकमा प्रतियोगिता स्थगित भएको यो दोस्रो घट...
कोरोना संक्रमणको असरले खेल गतिविधिमा कस्तो असर ?
दुई महान् पिताका पुत्रहरू पनि फुटबलप्रति उति नै रुचि राख्ने भएका छन् । रोनाल्डोका छोरा क्र...
रोनाल्डोका छोराका आदर्श मेसी, मेसीका छोरा रोनाल्डोका प्रशंसक
नेपालको थाइल्यान्ड यात्रा नमीठो सम्झना...
एसिया कप खेल्ने सपनामा यसरी लाग्यो तगारो
एक महिना महत्त्वपूर्ण प्रतियोगिता खेल्न नसक्ने स्थितिमा नेपाल ...
महिला भलिबलका तीन हस्ती नै चोटग्रस्त
आर्मीको खेल साँच्चै नै उम्दा थियो, यो सिजनको लिगमा । डिफेन्स र गोलरक्षणमा निकै बलियो । आर्...