२० दिनको अस्पताल बसाइपछि घर फर्किंदा सात वर्षीया यी बालिका फुरुंग थिइन् । कोरोना संक्रमणलाई जितेकामा स्वास्थ्यकर्मीले उनलाई बधाई दिए । हातमा पुष्पगुच्छा र घाँटीमा खादा लगाइदिए । मुखमा मास्क र काँधमा झोला भिरेर उनी खजुरास्थित कोरोना विशेष अस्पतालबाट अभिभावकसँगै बाहिरिइन् ।

उनले प्रेमपूर्वक भिरेको त्यही झोलामा थिए, उनले अस्पतालमा बस्दा बनाएका चित्रहरू । जो उनको अस्पताल बसाइका साथी र साक्षी बने ।

बालिकासँगै उनकी गर्भवती आमा र बुबाले पनि कोरोनालाई जिते । ९ जेठमा एकैसाथ २१ संक्रमित सन्चो भएर घर फर्किएका छन् । एउटै टोलबस्तीका उनीहरू सँगै अस्पताल बसे, सँगै फर्किए । ठूलालाई त कुनै गाह्रो भएन, उनी भने साथीहरूसँग खेल्न नपाएर पिरोलिइन् । “अस्पतालमा सबैले माया गर्नुभयो तर कोही साथी थिएन,” उनी भन्छिन्, “नर्सले ड्रोइङ कपी र कलर ल्याइदिनुभयो । मैले चित्र बनाएँ ।”

डिस्चार्ज भए पनि अझै केही दिन उनी घरमै बस्नुपर्नेछ । तर घर फर्किएपछि उनको मुहार खुसीले चम्केको छ ।

१९ वैशाखमा कोरोना पोजेटिभ भएर अस्पताल जाँदा उनी रोएकी थिइन् । बुबा पनि पोजेटिभ भएर सँगै थिए तर आमा थिइनन् । दुई दिनपछिको परीक्षणमा उनकी आमा पनि पोजेटिभ देखिइन् । अरू दु:खी भए, उनी भने आमासँगै बस्न पाउने भएर खुसी भइन् ।

आमा पाँच महिनाकी गर्भवती छिन् । त्यसैले परिवारको चिन्ता दोब्बर भएको थियो । “दुई दिनसम्म त धेरै नै पीर लाग्यो । अब के हुने हो भन्ने चिन्ता भयो,” आमा भन्छिन्, “डाक्टरहरूले केही हुन्न भनेपछि बल्ल ढुक्क भएँ ।” उनले गर्भ जाँच गराइरहेका चिकित्सकले आइरन र क्याल्सियम नियमित खान र धैर्य गर्न भनेका थिए । केही दिन उकुसमुकुस लागेपछि विस्तारै बानी परेको उनी बताउँछिन् ।

यी बालिका अस्पतालको वार्डमा यताउता गर्थिन् । मोबाइल गेम खेल्थिन् । चित्र बनाउँथिन् । उनको चित्रमा पहाडको सूर्योदयदेखि नदी किनारको नरिवलको रुखसम्म छ । फूल, माछा, घर र रुखका चित्र छन् । आइसोलेसनमा बसुन्जेल उनले थुप्रै चित्र बनाइन् । तर मन परेका पाँच वटा मात्र घर ल्याएकी छन् ।

“मलाई चित्र मन पर्छ । साथीहरू नभेट्दासम्म अरू पनि चित्र बनाउँछु,” उनी भन्छिन् ।

नेपालगन्जका पहिलो संक्रमित स्थानीय मदरसा इस्लामिया फैजुल उलुमका शिक्षक थिए । वडा– ८ को जोलहनपुर्वाको अन्सारियन मस्जिदमा नमाज पढ्थे । घरघरै पुगेर उर्दू ट्युसन पढाउँथे । उनैबाट टोलमा कोरोना फैलिएको अनुमान छ ।

स्थानीय प्रशासनले मन्दिर गएर पूजा गर्न र मस्जिदमा प्रार्थना गर्न रोकेको थियो । तर अन्सारियन मस्जिदमा नमाज रोकिएन । त्यहीबाट संक्रमण फैलिएको ठानिएको छ । “लकडाउनमा बाहिर निस्केकै थिएनौँ । नमाज पढ्न मस्जिद जाँदा फैलियो कि जस्तो लाग्छ,” आमा भन्छिन् ।

रमजानको महिना भएकाले अधिकांश संक्रमित रोजा व्रतमा थिए । न उनीहरूलाई कोरोनाको कुनै लक्षण थियो, न त शंका नै । स्थानीय प्रशासनले रोके पनि धार्मिक स्थलहरूमा लकडाउन उल्लंघन भएपछि ७ वैशाखमा शान्ति–सुरक्षा र धार्मिक सद्भावका लागि बैठक बस्यो । मन्दिर र मस्जिदमा आश्रय लिई बसेका र दैनिक पूजापाठ गर्ने धर्मगुरु, पुजारी र मौलानाको परीक्षण गर्ने निर्णय पनि गरियो ।

सोही क्रममा गरिएको परीक्षणमा जोलहनपुर्वा टोलको अन्सारियन मस्जिदका ६० वर्षीय इमाममा कोरोना पोजेटिभ देखिएको थियो ।

अस्वस्थताको कुनै महसुस नगरेपछि अस्पताल पुगेपछि पनि संक्रमितहरूले रोजा बसिरहेका थिए । तर चिकित्सकले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनुपर्ने भनेपछि उनीहरूले व्रत तोडे । मुस्लिम धर्मगुरुका अनुसार बिरामी, बालबालिका, वृद्ध, अशक्त र गर्भवतीले रोजा व्रत बस्नु पर्दैन । उनीहरूले अस्पतालमै प्रार्थना गरे, कुरान र नमाज पढे ।

विशेष कोरोना अस्पताल बनाइएको खजुरास्थित सुशील कोइराला क्यान्सर अस्पतालले बिरामीको खानपिन व्यवस्था गरेको थियो । बिहान नास्ता, मध्याह्न खाना, दिउँसो खाजा र साँझ खाना दिइएको सन्चो भएर फर्किएका बिरामीले बताएका छन् । “अस्पतालमा धेरै राम्रो व्यवस्था थियो । डाक्टर र नर्सले टाढै बसेर हेरचाह गर्नुभयो । स्वास्थ्य सल्लाह दिनुभयो,” आमा भन्छिन् ।

बिरामीहरू आफैँ रक्तचाप र ज्वरो नापेर रेकर्डमा चढाउँथे । सो रेकर्ड डाक्टरलाई ह्वाट्सएपमा पठाउँथे । परीक्षणका लागि नमुना संकलनमा मात्र स्वास्थ्यकर्मी प्रत्यक्ष संलग्न हुन्थे । बिरामीको स्वास्थ्यस्थिति सामान्य रहेकाले कसैले गुनासो गरेनन् ।

कल्पनै नगरिएको संक्रमण एकाएक फैलिएपछि उनको परिवार मात्र होइन, पूरै अन्सारियन टोल अत्तालियो । त्यहाँका बासिन्दालाई हेर्ने दृष्टिकोणसमेत फेरियो । रोग लाग्नेलाई अपराध गरेझैँ अमानवीय व्यवहार गरिएको उनी सम्झिन्छिन् । नेपालगन्जका पहिलो संक्रमितमाथि रोग फैलाएको आरोप लाग्यो । संक्रमितका परिवार चिन्तित थिए । यस्तोमा नगरप्रमुख धबलशमशेर राणा, उपप्रमुख उमा थापा मगर र पूर्वउपमेयर समशुद्धिन सिद्दीकीले घरघरै पुगेर ढाडस दिएका थिए । कन्ट्याक्ट ट्रेसिङमा परेका परिवारलाई परीक्षणका लागि सम्झाएका पूर्वउपमेयर सिद्दीकी भन्छन्, “अहिले कोरोना संसारभर फैलिएको छ । जसलाई पनि लाग्न सक्छ । रोग फैलायो भनेर कुनै एक व्यक्ति वा समुदायलाई लान्छना लगाउनु अमानवीय काम हो ।”